- umysł
- 1. Potężny umysła) «niezwykle rozwinięty intelekt»: Znana jest hipoteza Laplace’a: gdyby istniał tak potężny umysł, że potrafiłby ogarnąć wszystkie aktualne wydarzenia w świecie i znał wszystkie prawa rządzące światem, to zgodnie z zasadą determinizmu mógłby on przewidzieć każdą przyszłość. J. Tischner, Świat.b) «człowiek o takim intelekcie»: Testament Krzywoustego (...) to dowód wysiłku potężnego umysłu, który przewidywał przyszłe trudności i starał się organizacyjnie zapobiec powikłaniom aż nazbyt dobrze znanym z doświadczenia. P. Jasienica, Polska Piastów.2. Przytomność umysłu «szybka orientacja, szybki refleks»: Szczególną przytomnością umysłu wykazali się pracownicy stacji benzynowej na Newport Avenue. Spadł na nią jeden z silników airbusa. Załoga wybiegła na zewnątrz z gaśnicami i strumieniami piany „zaatakowała” dymiący silnik. ŻW 13/11/2001.3. Ścisły umysła) «zdolność precyzyjnego rozumowania»: Miała umysł ścisły. Była zorganizowana, konkretna, rzeczowa i właśnie taka – ścisła. P. Krawczyk, Plamka.b) «człowiek o takich zdolnościach»: Doktor Albert Einstein, twórca teorii względności, był człowiekiem uduchowionym i łagodnym. Chodził w starym, rozciągniętym swetrze, nie zaprasowanych spodniach, grał na skrzypcach, poszukując skupienia. Opracował formułę, której istotne znaczenie ogarnąć mogą jedynie umysły ścisłe (...). K. T. Toeplitz, Wybór.Być zdrowym na umyśle zob. zdrowy 1.Tęgi, otwarty umysł zob. głowa 56.Umysł chłonny jak gąbka zob. gąbka 2.
Słownik frazeologiczny . 2013.